Rewolucyjny Ruch im. Tupaca Amaru (MRTA)

Dodane przez admin dnia 11/21/2004 w kategorii Organizacje terrorystyczne | komentarze

Rewolucyjny Ruch im. Tupaca Amaru (MRTA) – Peruwiański marksistowsko-leninowski ruch rewolucyjny sformowany w 1984 (lub 1983) roku przez lewicowe radykalne organizacje MTA i MIR-IV (pozostałości po Ruchu Rewolucyjnej Lewicy). Jego głównym celem jest „wyplenienie z Peru imperializmu” i ustanowienie marksistowskiego reżimu. Imperializm pojmowany był jako obecność wpływów zachodnich (przede wszystkim amerykańskich i japońskich). System miał opierać się na własności państwowej z ograniczoną własnością prywatną. Twórcami tej organizacji byli: Victor Polay oraz Nestor Cerpa Cartolini.

MRTA swoje imię wzięło od XVIII wiecznego przywódcy powstania antyhiszpańskiego – Tupaca Amaru (naprawdę nazywał się: José Condorcanqu), gdyż symbolizuje on walkę ludu peruwiańskiego (konkretnie podawał się za potomka Inków) z ich ciemiężycielami. Tupac Amaru został publicznie poćwiartowany przez kolonialistów hiszpańskich w mieście Cuzco, po tym, jak dowodzone przez niego powstanie omal nie przekreśliło dominacji hiszpańskiej w Ameryce Południowej. Głównym dążeniem MRTA jest zastąpienie demokracji przedstawicielskiej „prawdziwą władzą ludu”. Organizacja składa się z trzech części: sił rewolucyjnych, które tworzą „zawodowi” żołnierze, którzy w razie potrzeby wspierani są przez drugą część – żołnierzy „rezerwy”, trzecią częścią jest baza w wioskach, gdzie tworzy się komitety samoobrony, których zadaniem jest rozszerzenie działalności organizacji na sferę socjalną i polityczną. MRTA nie tworzy przyczółków na terenach opanowanych (w klasycznym, wojskowym, tego słowa znaczeniu), ale raczej tworzy „zorganizowane bazy władzy ludowej”.

Swoją walkę organizacja rozpoczęła od prowincji San Martin, gdzie warunki były dlań najbardziej sprzyjające ze względu na rolniczy charakter tej prowincji. W latach 1985/86 MRTA zaczął budowę swoich sił zbrojnych, aby w początkach 1987 rozpocząć swoją działalność terrorystyczną.
Podczas swoich kampanii organizacja działała jako partyzantka, atakując i tymczasowo zajmując w celu okupacji kilka mniejszych miast prowincji. Jej działania skupiały się na atakowaniu posterunków policji i grabieży mienia publicznego. W drugiej połowie 1987 MRTA była zdolna po raz pierwszy do przejęcia władzy w stolicy prowincji – Juanji (zamieszkiwanej przez 25 tys. mieszkańców).

MRTA jest w pewnym stopniu opozycyjny wobec Świetlistego Szlaku, który uważa za dogmatyczny i stalinowski. Ponadto liderzy Ruchu mieli odmienny pogląd na prowadzenie walki rewolucyjnej, w tym użycie siły zbrojnej. Świetlisty szlak według MRTA nie pragnie wygrać walki przez dotarcie do serc i umysłów ludu, lecz w dążeniu do celu nie waha się zabijać, bez szacunku dla życia ludzkiego. Wskazują także podobieństwa ideologii Sendero Luminoso do tego, co stworzył w Kambodży Pol Pot.

W latach 90. XX wieku organizacja bardzo ucierpiała na skutek antyterrorystycznych działań rządu i wewnętrznych walk frakcyjnych. Wielu członków wysokich władz aresztowano lub zabito. Niektórzy z nich nadal znajdują się w boliwijskich lub peruwiańskich więzieniach. Organizacja straciła także poparcie mniej radykalnych zwolenników lewicy. Lider, Nestor Cerpa Cartolini, był aresztowany w 1992 roku. Zginął 22 kwietnia 1996 roku, gdy peruwiańskie siły specjalne po spektakularnej akcji odbiły z rąk jego oraz innych członków MRTA zakładników, przetrzymywanych w rezydencji ambasadora Japonii w stolicy kraju – Limie.

Obecnie liczbę członków szacuje się na ponad 100 (według amerykańskiego Departamentu Stanu) oraz na od 300 do 600 według izraelskiego ICT. Bojownicy ci, w większości młodzi, nie są dobrze wyszkoleni, nie mają także odpowiednich dowódców a przy tym brak im umiejętności walki zbrojnej. Ich działania skupiają się przede wszystkim w dżungli w wysoko położonej Dolinie Huallaga (wschodnia część Peru, kontrolowana przez partyzantów i kartele narkotykowe). Trzeba też dodać, że organizacja nie sprawuje samodzielnej kontroli nad tymi terytoriami. Wcześniej MRTA działała także w innych krajach Ameryki Łacińskiej oraz nawet poprzez swych zwolenników w Europie Zachodniej. Warto zaznaczyć, że organizacja nie ma poparcia z zewnątrz, jest autonomiczna a utrzymuje się głównie ze współpracy z kartelami narkotykowymi. Od chwili odbicia zakładników, przetrzymywanych przez MRTA w rezydencji ambasadora Japonii w Limie, MRTA nie podjął żadnych działań terrorystycznych na większą skalę.

Ważniejsza chronologia działalności MRTA:

• 1986/87, początek walki zbrojnej przeciwko rządowi Alana Garcia’i. Operacje koncentrują się w rejonach San Martin, Loreto, and Uyacali w północnym dorzeczu Amazonki.
• Luty 1987: MRTA zdobywa 7 radiostacji w Limie i odczytuje komunikat, w którym wypowiada się przeciwko militaryzacji społeczeństwa.
• Lipiec 1988: oddział terrorystów MRTA porywa generała lotnictwa w stanie spoczynku i jednocześnie biznesmena Garcia’e.
• Luty 1989: Police aresztuje jednego z przywódców MRTA, Victora Polay’ę, i osadza go w więzieniu Canto Grande w Limie.
• Koniec lat 80.: MRTA zwiększa swą aktywność na obszarach wiejskich.
• 9 stycznia 1990: terroryści MRTA zabijają byłego ministra obrony E. Lopeza Albujara, jest to odwet za wydanie przez niego wyroku śmierci na schwytanych członkach MRTA.
• Lipiec 1990: Victor Polay oraz 46 innych więźniów ucieka z więzienia Canto Grande za pomocą 315 metrowego tunelu.
• 10 czerwca, 1992: Victor Polay ponownie aresztowany.
• 30 listopada 1995: 30 zajmuje budynek peruwiańskiego Kongresu, biorąc deputowanych jako zakładników. Żądają wypuszczenia z więzień członków MRTA. Akcja kończy się aresztowaniem terrorystów.
• 17 grudnia 1996: terroryści MRTA zajmują rezydencję ambasadora Japonii w Limie, w trakcie, gdy trwa tam przyjęcie na cześć cesarza Japonii. Goście zostają zakładnikami. Większość z nich zostaje wkrótce wypuszczona po negocjacjach, jednakże terroryści pozostawiają sobie jako kartę przetargową 72.
• 22 kwietnia 1997: akcja odbicia zakładników przez peruwiańskie oddziały specjalne. Wszyscy terroryści (a było ich 14) zostają zabici, włączając w to dowódcę akcji i jednocześnie jednego z przywódców i założycieli MRTA Nestora Cerpę Cartolini’ego.

Opracował: Szymon Wudarski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, na podstawie danych ICT, Patterns of Global Terrorism 2003 oraz informacji własnych.