Liban 2006 – konferencja w Krakowie
22 stycznia 2007 roku w Krakowie odbyła się konferencja Liban 2006 poświęcona polityczno-społecznym konsekwencjom wojny lipcowej w Libanie stoczonej pomiędzy Izraelem a Hezbollahem. Organizatorami konferencji były: Katedra Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ oraz Bliskowschodnie Koło Naukowe. Pomysł na konferencję zrodził się krótko po lipcowym konflikcie izraelsko libańskim 2006 r. a celem konferencji była prezentacja i analiza czynników mających wpływ na napiętą i niestabilną sytuację w Libanie jak również integracja środowisk zajmujących się tematyką bliskowschodnia. Wśród prelegentów znaleźli się przedstawiciele, Uniwersytetów Jagiellońskiego, Gdańskiego oraz Śląskiego jak również środowisk studenckich. Konferencja podzielona została na 3 sesje.
Uczestnicy konferencji /fot. organizatorzy
Referat inauguracyjny nt. Libanu wygłosiła magister Katarzyna Dziedzic, inicjator i główny organizator konferencji. Przedstawiła w nim krótką charakterystykę systemu politycznego Libanu opartego o klucz wyznaniowy. Stwierdziła ona, że system konfesyjny jest próbą zachowania równowagi między najważniejszymi sektami religijnymi w Libanie, tak, więc chrześcijanin-maronita, zawsze obejmuje stanowisko prezydenta, muzułmanin-sunnita obejmuje stanowisko premiera a muzułmanin-szyita przewodniczącego parlamentu. O ile system ten jest gwarantem względnej stabilności kraju i sprawiedliwości społecznej, to także jest przyczyną, utrwalania podziałów pomiędzy gminami religijnymi. Mozaika religijno-etniczna Libanu sprawia, że jest on ciekawym obiektem badawczym kulturoznawców, socjologów i politologów – podsumowała na zakończenie.
Kolejnym prelegentem był magister Adam Krawczyk – doktorant historii Uniwersytetu Śląskiego. Wygłosił on wykład nt. Liban w ideologii Erec Izrael Haszlema. Według tej ideologii Izrael powinien składać się z ziem Izraela, Zachodniego Brzegu Jordanu, Strefy Gazy, Jordanii, Libanu, dużej części Syrii, Iraku, Kuwejtu, Arabii Saudyjskiej, Egiptu i Turcji. Pogląd minimalistyczny obejmuje ziemie Izraela, Jordanii, Synaju i Południowego Libanu jako ziem zamieszkałych w przeszłości przez plemiona żydowskie. Referent wspomniał o fundamentalistach z Bloku Wiernych (Gusz Emunim), którzy przeprowadzali ataki terrorystyczne na terytorium Libanu. Magister Krawczyk podkreślił, że największe zagrożenie dla pokoju w regionie może stanowić koalicja prawicy i środowisk religijnych, próbująca chociażby częściowo wcielić w życie ideologię Wielkiego Izraela.Na zakończenie I sesji referat pt. Polityka syryjska wobec Libanu po Pax Syriana. wygłosił magister Łukasz Fyderyk – doktorant KBDW UJ. Referat ten stanowił próbę analizy zakresu i narzędzi syryjskiego wpływu na libańską scenę polityczną po wydarzeniach 2005 roku. Opisowi metod działań syryjskich w Libanie towarzyszy namysł nad charakterem polityki reżimu Bashara Assada – stwierdził magister Fyderyk. Doktorant UJ próbował dociec czy jest ona prowadzona racjonalnie i konsekwentnie dąży do utrzymania możliwie dużego zakresu kontroli nad Libanem, czy też działania syryjskie w Libanie są nieracjonalne i stanowią odbicie wewnątrz-reżimowych walk frakcyjnych.. Pomimo wycofania swoich wojsk w kwietniu 2005 roku Syria pozostaje pierwszoplanowym graczem na scenie politycznej Libanu. Na początku 2007 roku wiele wskazuje na to, że Basharowi Assadowi udało się skonsolidować władzę w Damaszku, a polityka libańska Syrii zbliża się do racjonalnego wzorca realizowanego w latach dziewięćdziesiątych. Syryjski potencjał destabilizowania libańskiej sceny politycznej stanowić będzie kartę przetargową w relacjach syryjsko –amerykańskich – podkreślił na zakończenie.
Drugą sesję otworzył swoim referatem magister Wojciech Grabowski, doktorant nauk o polityce Uniwersytetu Gdańskiego, redaktor portalu www.terroryzm.com. Przedstawił on Percepcję Libańczyków na Hezbollah. Prelegent na wstępie podkreślił dwie różne perspektywy, z jakich Hezbollah jest postrzegany – perspektywa świata Zachodu oraz perspektywa krajów arabskich, które przyrównał do zderzenia cywilizacji Huntingtona. Następnie wskazał na czynniki, które ukształtowały pozytywny wizerunek Partii Boga w Libanie. Przedstawił on także wyniki ankiety przeprowadzonej przez Centrum Badań i Informacji w Bejrucie oraz Centrum Galuppa. Według większości respondentów Hezbollah posiada poparcie dla prowadzonej przez siebie wojny z Izraelem, jest postrzegany lepiej niż przed wojną lipcową oraz umocnił swoją pozycję polityczną w Libanie. Na koniec doktorant UG postawił tezę, według której Hezbollah pójdzie w kierunku podobnym do tego, w jakim poszedł palestyński Hamas – będzie dążył do uzyskania jak największego poparcia społecznego, aby zwyciężyć w kolejnych wyborach w sposób demokratyczny. Hezbollah prawdopodobnie nie zrezygnuje całkowicie z przemocy politycznej. Tezę tą zweryfikuje czas – podkreślił doktorant na zakończenie.
Mgr Wojciech Grabowski podczas swojego referatu /fot. organizatorzy
Ze względu na prywatne przyczyny na konferencje nie mógł przybyć dr Jarosław Tomasiewicz – autor monografii Terroryzm – na tle przemocy politycznej (zarys encyklopedyczny). Jakkolwiek jego referat ukarze się w publikacji pokonferencyjnej. Temat jego referatu to: Chrześcijański sojusznik Syrii w Libanie- Syryjska Narodowa Partia Społeczna. Według adiunkta z Uniwersytetu Śląskiego konflikt bliskowschodni nie jest zderzeniem cywilizacji o czym świadczy choćby istnienie Syryjskiej Partii Socjal-Nacjonalistycznej, składającej się głównie z chrześcijan a stojącej po muzułmańskiej (syryjskiej) stronie konfliktu. To interesujące ugrupowanie głosząc ideologię świeckiego nacjonalizmu wielkosyryjskiego (obejmującego cały tzw. Żyzny Półksiężyc) przeszło ewolucję z faszyzującej skrajnej prawicy na quasi-marksistowską ultralewicę. Mimo niewielkich wpływów roli SPSN nie należy nie doceniać także z tego względu, że jej ideologia jest ostatnio dyskretnie przejmowana przez rządzącą w Syrii partię Baas.
Kolejnym referentem był dr Przemysław Turek z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który przedstawił Dziwny sojusz Michela Aouna z Hezbollahem i Amalem. Referat przybliża kulisy porozumienia, podpisanego 6 II 2006 między Wolnym Prądem Patriotycznym a Hezbollahem. Prelegent ukazał działanie egzotycznego bloku, filaru antyrządowej koalicji, którą utworzyły: Wolny Prąd Patriotyczny pod wodzą antysyryjsko nastawionego maronity Michela Aouna, szyicki Hezbollah, szyicka socjalizująca partia Amal pod przywództwem prosyryjskiego Nabiha Barriego, a także podejście sygnatariuszy paktu do kwestii uchodczej ludności palestyńskiej w Libanie i stosunków z Syrią. Doktor Turek poruszył także kwestię podejścia trzech wspomnianych partii do cedrowej rewolucji i relacji z rządem Siniory oraz z prezydentem Emilem Lahudem. Referent przedstawił ich działalność na tle politycznych przeciwników: Falangi Libańskiej, Postępowej Partii Socjalistycznej z druzyjskim przywódcą, Walidem Dżunbulatem na czele oraz maronickich Sił Libańskich pod wodzą Samira Geagea’y.
Po obfitych rozmowach w kuluarach, wymianie poglądów oraz opinii nt. wygłoszonych referatów oraz posileniu się smacznym posiłkiem o godzinie 14.30 rozpoczęła się ostatnia sesja konferencji. Referat nt Media międzynarodowe wobec kryzysu libańskiego z 2006 roku wygłosiła studentka Katarzyna Kopiec. Rozpoczęła ona swój referat od tego, że coraz częściej możemy usłyszeć o międzynarodowej czy europejskiej opinii publicznej. Opinia publiczna, jako element funkcjonowania demokracji, obecnie stanowi ogromną siłę, z której doskonale zdają sobie sprawę największe (demokratyczne i nie tylko) mocarstwa na świecie – stwierdziła pani Kopiec. W związku z wydarzeniami w Libanie CBOS przeprowadził dwa sondaże: pierwszy sondaż przeprowadzony został wśród Polaków i badał postawy wobec sytuacji w Libanie, drugi został przeprowadzony niemal jednocześnie w Polsce, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji i dotyczył sytuacji na Bliskim Wschodzie. Badał on ocenę sytuacji i perspektywy trwałego pokoju w tym rejonie świata.
Kolejni prelegenci to magister Łukasz Burzała oraz student Mariusz Wiśniewski. Pierwszy z nich z powodów osobistych nie mógł przybyć na konferencję. Jego referat nt Izraelska opinia publiczna wobec konfliktu w 2006 roku został jednak przekazany organizatorom konferencji. Przedstawił on w nim wyniki badania opinii publicznej przeprowadzone w takcie i po nalotach na Liban w 2006. Autor korzystając z sondaży stara się ukazać opinie o zasadności konfliktu w oczach Izraelczyków. Ponadto zwraca on uwagę na konsekwencje, jakie konflikt ma na spójność społeczeństwa, składającego się głównie z Żydów i Arabów. Autor przytacza również sondaże, pokazujące wpływ konfliktu w Libanie na stosunki izraelsko- palestyńskie. Mariusz Wiśniewski odniósł się do Odbudowy gospodarczej Libanu po wojnie. Pomoc zagraniczna. Referat składa się z 2 części. Pierwsza stanowi próbę przeanalizowania wpływu konfliktu z lipca 2006 roku na gospodarkę Libanu. Analizuje kwestie PKB, finansów publicznych oraz strat materialnych. W drugiej części autor przedstawia dokonaną przez społeczność międzynarodową pomoc finansową jaka napłynęła do Libanu.
Idea organizacji konferencji dotyczącej pogłębionej analizy tylko jednego kraju pokazuje złożoną sytuację wewnętrzną Libanu jak również na arenie międzynarodowej. Jednym z centralnych zagadnień związanych z krajem Lewantu jest wpływ terroryzmu i przemocy na politykę oraz wpływy Syrii i Iranu w Libanie co zostało podkreślone zwłaszcza przez doktorantów z Gdańska i Katowic. Dzięki konferencji możliwe było spojrzenie na Liban z wielu perspektyw i to nie tylko krajowej-libańskiej i międzynarodowej-syryjskiej, irańskiej, saudyjskiej ale także z perspektywy Hezbollahu czy Gusz Emunim jak również z perspektywy osoby, która widziała i doświadczyła sytuacji w Libanie – przedstawicielką Polskiej Akcji Humanitarnej – panią Agnieszką Zysek. Należy tylko mieć nadzieje, że konferencji podobnych do tej z Krakowa będzie więcej. Redakcja portalu serdecznie dziękuje za zaproszenie i udział w konferencji, licząc w przyszłości na owocną współpracę.