Broń chemiczna

Dodane przez admin dnia 03/17/2003 w kategorii Broń | komentarze

Broń chemiczna, broń C, stosowane w konfliktach zbrojnych toksyczne substancje chemiczne, zwane bojowymi środkami trującymi, oraz urządzenia służące do ich przenoszenia i rozprzestrzeniania. Bojowymi środkami trującymi wypełnia się różnego rodzaju bomby lotnicze, pociski artyleryjskie, głowice rakiet itp. określane ogólnie mianem amunicji chemicznej.

Ze względu na zmasowane efekty bojowe broń chemiczna jest zaliczana do broni masowego rażenia. Bojowe środki trujące powodują szkodliwe zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, budynków itp. Są cieczami lub ciałami stałymi, rzadziej gazami; słabo rozpuszczają się w wodzie, dobrze w rozpuszczalnikach organicznych, smarach czy olejach; często są pozbawione zapachu, a ich postacie gazowe – niewidoczne gołym okiem. Do organizmu ludzkiego przenikają drogami oddechowymi, poprzez skórę i przewód pokarmowy. W zależności od toksyczności i ilości zastosowanej substancji chemicznej broń chemiczna może powodować lekkie podrażnienia niektórych organów po bardzo poważne zaburzenia pracy organizmu, prowadzące w konsekwencji do śmierci.
Ze względu na sposób oddziaływania bojowych środków trujących na organizm ludzki można je podzielić na:

• ogólnotrujące (m.in. cyjanowodór, chlorocyjan) – zaburzające podstawowe czynności wszystkich komórek organizmu; dostają się do organizmu poprzez drogi oddechowe, a następnie wraz z krwią są rozprowadzane do jego organów,
• paralityczno-drgawkowe (np. sarin, soman, V-gazy, tabun – na skutek jego działania następuje porażenie mięśnia sercowego prowadzące do śmierci) – zakłócające przebieg impulsów nerwowych; wywołują drgawki, skurcze mięśni i paraliż,
• duszące (np. fosgen) – upośledzające funkcje układu oddechowego; powodują obrzęki płuc,
• parzące (m.in. iperyt, luizyt) – powodujące w miejscu kontaktu środka ze skórą trudno gojące się oparzenia, podobne do termicznych,
• drażniące – tzw. lakrymatory podrażniające nerwy czuciowe oczu i wywołujące silne łzawienie, np. bromoaceton, oraz sternity, podrażniające zakończenia nerwów w górnych drogach oddechowych, m.in. adamsyt i dwufenylochloroarsyna,
• psychotoksyczne (np. LSD-25) – działające podobnie jak narkotyki: dezorganizują centralny układ nerwowy.

Istnieją również tzw. fitotoksyczne bojowe środki trujące (m.in. simazyna, kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy), które niszczą uprawy roślinne, powodując ich defoliację i usychanie. Odrębną grupę stanowią zapalające środki chemiczne, przeznaczone do niszczenia obiektów wojskowych i przemysłowych, m.in. termit, fosfor i napalm.

Pod względem taktycznym bojowe środki trujące dzieli się na trwałe, tj. takie, które przez długi czas nie tracą swoich toksycznych właściwości, nietrwałe – aktywne od kilku do kilkudziesięciu minut, oraz dymy trujące (dym bojowy).

Po raz pierwszy broń chemiczna w postaci iperytu została użyta przez Niemców 22 kwietnia 1915 pod Ypres (stąd nazwa) w Belgii. Podczas I wojny światowej stosowały broń chemiczną także inne walczące armie, w wyniku czego ogólne straty wyniosły około 450 tys. zabitych i ponad 500 tys. rannych. W 1925 konwencja genewska wprowadziła zakaz użycia broni chemicznej. Mimo to prowadzono prace nad jej udoskonalaniem i użyto jej jeszcze wielokrotnie, m.in.: podczas działań wojennych w Etiopii (1935), podczas wojny w Wietnamie 1965-1973, w wojnie iracko-irańskiej (1984); została również użyta przez Irak w 1991 przeciwko Kurdom oraz przez członków sekty Najwyższa Prawda podczas zamachu terrorystycznego w tokijskim metrze (1995). Zwyczajowe prawo międzynarodowe zabrania stosowania broni chemicznej w konfliktach zbrojnych. W 1993 127 państw podpisało konwencję o zakazie broni chemicznej (ratyfikowana przez Polskę 1995).