Al-Kaida

Dodane przez admin dnia 09/21/2003 w kategorii Organizacje terrorystyczne | komentarze

Al-Kaida, (arab. zasada, baza), (transkrypowana także jako al-Quaeda, al-Qaida, al-Qaeda),organizacja terrorystyczna o międzynarodowym zasięgu (terroryzm międzynarodowy) założona w 1988 przez Osamę bin Ladena. Jednym z jej przywódców był Mohammed Atef (1944-2001), szef operacji militarnych. Najprawdopodobniej działa jako sieć ugrupowań terrorystycznych na całym świecie.

Początkowo wspierała ekstremistyczne ugrupowania islamskie walczące z armią radziecką podczas wojny afgańskiej, w 1991 przekształciła się w organizację terrorystyczną, zasięgiem obejmując na początku XXI w. kilkadziesiąt krajów. W latach 1989-1991 jej kwatera główna znajdowała się w Pakistanie, potem w Sudanie, od 1996 w Afganistanie.

Według deklaracji wojny ogłoszonej przez Osamę ben Ladena celem Al-Kaidy jest radykalizacja istniejących ugrupowań islamskich i utworzenie ich w miejscach gdzie nie występują; zniszczenie Stanów Zjednoczonych, których obecność i polityka zagraniczna postrzegana jest jako główne przeszkody w reformowaniu muzułmańskich społeczeństw; popieranie muzułmańskich wojowników w Afganistanie, Algierii, Bośnii, Kosowie, Pakistanie, Somalii, Tadżykistanie i Jemenie. Dąży do usunięcia wojsk amerykańskich z terytorium Arabii Saudyjskiej, na którym znajdują święte miejsca islamu.

W 1998 bin Laden ogłosił powstanie Światowego Frontu Islamskiego na Rzecz Walki z Żydami i Krzyżowcami (Al-Jabhah al-Islamiyyah al-`Alamiyyah li-Qital al-Yahud wal-Salibiyyin), w skład którego weszły egipskie organizacje terrorystyczne Gamaat al-Islamiya i Egipski Dżihad.

Al-Kaidzie przypisuje się szereg ataków terrorystycznych, m.in. wybuch bombowy w World Trade Center w 1993, zabicie 18 żołnierzy amerykańskich w Somalii w 1993, ataki na ambasady USA w Afryce w 1998, atak na okręt wojenny USS Cole w Jemenie w 2000. Agencje wywiadowcze utrzymują, że jest organizatorem i sprawcą najkrwawszego w dziejach ludzkości zamachu terrorystycznego dokonanego na World Trade Center 11 września 2001, zginęło wtedy ok. 3 tys. osób.

Współpracują z Al-Kaidą:

• Komitet Doradczy ds. Reform (Sudan/Afganistan)
• Asbat al Ansar (Liban)
• Harakat ul-Ansar/Mujahadeen (Pakistan)
• Al-Badar (Pakistan)
• Zbrojna Grupa Islamska/GIA (Algieria)
• Grupa Saafi na rzecz Prozelityzmu i Walki/GPSD (Algieria)
• Talaa’1 al-Fateh (Egipt)
• Groupe Roubaix (Francja)
• Harakat ul Jihad (Pakistan)
• Jaish Mohammed (Pakistan)
• Jamiat-ul-Ulema-e-Pakistan (Pakistan)
• Jamiat Ulema-e-Islam (Pakistan)
• Hezbollach (Liban)
• Hezb ul-Mujahideen (Pakistan)
• Al-Gama’a al-Islamiyya/Grupa Islamska (Egipt)
• al-Hadith (Pakistan)
• Harnaś (Autonomia Palestyńska)
• Bayt al-Imam (Jordania)
• Islamska Święta Wojna (Autonomia Palestyńska)
• Islamski Ruch Uzbekistanu (Uzbekistan)
• al-Jihad (Bangladesz)
• al-Jihad (Egipt)
• grupa al-Jihad (Jemen)
• Laskar e-Toiba (Pakistan)
• Libańska Liga Partyzancka (Liban)
• Libijska Grupa Islamska (Libia)
• Islamski Front Wyzwolenia Moro (Filipiny)
• Ruch Partyzancki (Kaszmir)
• Abu Sayyff (Filipiny)
• Al-Ittihad (Somalia)
• Związek Ulemów Afganistanu (Afganistan)

Struktura organizacji Al-Kaida

W Al-Kaidzie istniała struktura pionowa o charakterze formalnym: bin Laden jako emir-generał zajmował pozycję najważniejszą; podlegali mu przywódcy ugrupowań wchodzących w skład organizacji. Nieformalną strukturę poziomą tworzyły 24 grupy. Oprócz bin Ladena istotną rolę pełniła w Al-Kaidzie „shura majlis”, czyli rada konsultacyjna. Podlegały jej cztery komitety: do spraw wojskowych, religijnych, finansowych i mediów. Ich członkowie, starannie wyselekcjonowani (zwłaszcza komitetu wojskowego), realizowali specjalne zadania z polecenia bin Ladena i jego dowódców operacyjnych. Szczególną wagę przywiązywano do zachowania rygorystycznych środków bezpieczeństwa i tajności na wszystkich szczeblach organizacji, w celu utrzymania efektywności operacji.

Od czasu zamachów bombowych na ambasady amerykańskie w Kenii i Tanzanii odnotowano znaczący rozwój organizacji, jednak podstawowa struktura rady konsultacyjnej i czterech komitetów pozostała nienaruszona. Liczebność Al-Kaidy szacowana była na 3000 – 5000 mężczyzn, z których większość walczyła w Afganistanie u boku talibów przeciwko Sojuszowi Północnemu. Ludzi tych określano mianem Brygady 055. Dysponowała ona obozami w Khost, Mahavia, Kabulu, Dżalalabadzie, Kunarze, Kandaharze oraz magazynami w Tora Bora i Liza. Bin Laden werbował do swojej organizacji przede wszystkim osoby z dużym doświadczeniem wojskowym.

Komórki operacyjne i wsparcia, podległe Al-Kaidzie zostały rozpoznane i zneutralizowane we Włoszech, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, USA, Tanzanii, Kenii, Jemenie i Albanii, ale w ich miejsce utworzono nowe. Wykryto je także w prawie 50 innych krajach, w tym: w Somalii, Erytrei, Sudanie i na Filipinach. Operacyjne komórki Al-Kaidy składały się z komandosów działających pod kierunkiem Mohammada Atefa, alias Abu Hafs. Byli to głównie ludzie gotowi do akcji samobójczych. Organizacja posiadała także służbę bezpieczeństwa, na czele której stał Mohammad Mousa.

Ideologia Al-Kaidy

Olbrzymie poparcie i infrastrukturę operacyjną Al-Kaida zawdzięczała w głównej mierze swojej ideologii, atrakcyjnej zarówno dla grup islamskich z Bliskiego Wschodu, jak i spoza tego regionu. Pomimo iż bin Laden sam był Arabem, propagował idee panislamskie, a nie panarabskie. Jego organizacja bazowała na dwóch pokoleniach weteranów afgańskich (ok. 50 tys. osób). Pierwsze pokolenie walczyło w wielo-narodowościowej kampanii w latach 1979-1989, a drugie – w operacjach w Tadżykistanie, Bośni-Herzegowinie, Kaszmirze, Mindanao, Czeczenii, Libanie, Górnym Karabachu, Algierii i Egipcie. Bojownicy ci byli gorliwymi muzułmanami, pobierali nauki i podlegali wpływom islamskich duchownych, a w konsekwencji wyrażali gotowość oddania swego życia dla islamu. Bin Laden, dążąc do wprowadzenia w życie swojej ideologii, rozesłał kilkuset weteranów, by wsparli lokalne i międzynarodowe ugrupowania partyzanckie i terrorystyczne w Azji, Afryce oraz na Bliskim Wschodzie.

Źródła wsparcia organizacji Al-Kaida

Do państw sponsorujących Al-Kaidę należały: Sudan, Iran i Afganistan. Pakistan nie wspierał kampanii terrorystycznych bin Ladena, ale udzielał pomocy kilkuset weteranom afgańskim obecnie działającym bezpośrednio pod kierunkiem Al-Kaidy, zwłaszcza grupie Harakat ul Mujahidin, która prowadzi walkę z oddziałami indyjskimi w Kaszmirze.

Bin Laden finansował swą działalność z wielu źródeł. Według zachodnich agencji wywiadowczych fortuna, którą odziedziczył, sięgała 280-300 mln USD. Sympatyzujący z nim bogaci Arabowie z Bliskiego Wschodu, zwłaszcza z państw Zatoki Perskiej, udzielali mu szerokiego wsparcia finansowego. Wiadomo również, że uzyskiwał on fundusze od muzułmańskich organizacji charytatywnych. Transfer pieniędzy odbywał się poprzez międzynarodowe banki w państwach Zatoki, w których prowadził swoje interesy szwagier bin Ladena, Mohammad Jamal Khalifa. Odpowiadał on za kierowanie częścią sieci finansowej oraz wiele inwestycji na dużą skalę, zwłaszcza na Mauritiusie, w Singapurze, Malezji i na Filipinach. Handlował różnymi towarami, od diamentów do ryb. Z usług tych banków korzystały też firmy przykrycia kontrolowane przez Al-Kaidę.

Dystrybucją funduszy zajmował się przebywający na emigracji w Etiopii biznesmen saudyjski, szejk Mohammad Hussein Al-Almadi oraz działający z terenu Afganistanu Abu Zubajda. Fundusze transferowane były przez kilka banków w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Arabii Saudyjskiej i Kuwejcie. W latach 90. ze środków pochodzących z kont bin Ladena sfinansowano wiele operacji: nabywano samochody, opłacano koszt zakwaterowania w hotelach i w mieszkaniach konspiracyjnych, prowadzono działania rozpoznawcze wobec osób i obiektów. Również z jego funduszy kupowano lub produkowano najważniejsze komponenty do materiałów wybuchowych. Władzom amerykańskim udało się wyśledzić fakt przetransferowania przez bin Ladena 5 tys. dolarów na potrzeby grupy operacyjnej w Jemenie, która zaatakowała okręt amerykański „USS Cole”. Przeznaczył on m.in. specjalne środki na utrwalenie tego ataku na taśmie wideo – zadania tego zamachowcy nie zrealizowali.

Bin Laden korzystał również z kont i kanałów transferu islamskich organizacji charytatywnych, takich jak Światowa Liga Muzułmańska, International Islamic Relief Organization, struktury Red Crescent czy islamskich centrów kultury. Ponadto o wspieranie bin Ladena podejrzewane są: Islamski Instytut al-Harmain – saudyjska organizacja pozarządowa z bazą w Jeddah, Międzynarodowa Agencja Pomocy i Miłosierdzia (MIRA) – powiązana z palestyńskim Hamasem i FIS, organizacje pomocy al-Wafaa i al-Kafah. Część zakupów broni i sprzętu finansowana była ze sprzedaży narkotyków. Specjaliści oceniali, że przed amerykańskim atakiem w Afganistanie Al-Qaeda zgromadziła ok. 3 tys. ton opium, wystarczającego do produkcji 300 ton czystej heroiny. Dostępne obecnie informacje wskazują, iż możliwości finansowe Al-Kaidy uległy znaczącemu ograniczeniu. Przypuszczalnie zostało to spowodowane skutecznymi działaniami, zmierzającymi do zablokowania przepływu pieniędzy, będących w dyspozycji tej organizacji. Trudno jest ocenić zakres wsparcia udzielanego Al-Kaidzie, bowiem w interesie zwolenników bin Ladena leży utrzymywanie w tajemnicy tej działalności.

Wiadomo, iż zamachowcy uczestniczący w atakach na ambasady amerykańskie w Kenii i Tanzanii nie dysponowali znacznymi środkami. Ahmad Ressam i jego wspólnicy, aresztowani w USA i Kanadzie w 1999 r., zamieszani byli w fałszerstwa kart kredytowych lub drobne kradzieże, a terroryści związani z Osamą bin Ladenem, których aresztowano w Jordanii prawdopodobnie finansowali swoją działalność z napadów na banki, włamań i fałszerstw czeków oraz planowali uprowadzenia dla okupu.

Broń masowego rażenia w rękach członków Al-Kaidy

Wiele raportów i doniesień wskazuje na to, że bin Laden próbował wejść w posiadanie materiałów rozszczepialnych lub gotowych ładunków jądrowych, głównie z terenu byłego Związku Radzieckiego. Potwierdza to m.in. jeden z oskarżonych o przygotowanie zamachów na ambasady USA w Tanzanii i Kenii w 1998 r., Sudańczyk Jamal Ahmad al-Fadl. W latach 1993- 1994 prowadził on rozmowy w Chartumie w sprawie zakupu wzbogaconego uranu. Potwierdzoną próbę zakupu, tym razem bojowych ładunków jądrowych, przedstawiciele bin Ladena podjęli w 2000 r. w Czeczenii, proponując zapłatę w dolarach oraz 30 ton opium. O broń chemiczną (gaz VX) starano się w Sudanie i Iraku, a o biologiczną (jad kiełbasiany, wąglik) zabiegano w Czechach, Kazachstanie, Iraku i Indonezji. Według niepotwierdzonych informacji, z bronią chemiczną eksperymentowano w kilku obozach szkoleniowych w Afganistanie. Władze w Moskwie potwierdziły natomiast, iż niedługo po upadku ZSRR do Federalnego Centrum Badań Jądrowych przyszedł faks od organizacji Islamic Jihad z propozycją zakupu głowicy jądrowej.

Krótkie charakterystyki liderów Al-Kaidy

Osama bin Laden – Saudyjczyk, „Wielki Emir”, lider Al-Kaidy; ur. 28 czerwca 1957 r. w Dzedda w bogatej rodzinie emigranta z Jemenu; w latach 1979-1989 walczył po stronie mudżaheddinów w Afganistanie; w 1988 r. utworzył Al-Kaidę; w 1991 r. opuścił Arabię Saudyjską i zamieszkał w Sudanie, od 1996 r. przebywał w Afganistanie; żonaty, czwartą żonę – Jemenkę, poślubił w lipcu 2000 r.

Ajman al-Zawahiri – Egipcjanin, zastępca bin Ladena, uważany za jego ewentualnego następcę; ur. 19 czerwca 1951 r. w Kairze we wpływowej rodzinie inteligenckiej; z wykształcenia lekarz-chirurg; z bin Ladenem związany od 1995 r.; w organizacji odpowiada za sprawy finansowe oraz zakupy broni i sprzętu.

Mohammed Atef – „Egipcjanin”, szef operacji militarnych Al-Kaidy; ur. w 1958 r. w Quenna (środkowy Egipt); na początku lat 80. zdezerterował z policji egipskiej i wyjechał do Afganistanu; był prawdopodobnie członkiem MaK, później przeszedł do Al-Kaidy, gdzie szybko awansował; Atef odpowiadał m.in. za tworzenie siatki organizacji w Afryce Wschodniej od 1991 r.; był bezpośrednio odpowiedzialny za zamachy w Mogadiszu (1993 r.) oraz w Dar es-Salam i Nairobi (1998 r.); zginął w trakcie amerykańskich nalotów bombowych na Afganistan po zamachach z 11 września 2001 r.

Abdullah Ahmed Abdullah – Egipcjanin, szef ds. szkolenia Al-Kaidy; ur. w 1963 r., inżynier-saper, weteran walk z ZSRR.

Anas al-Liby – Libijczyk, szef ds. technicznych organizacji; ur. w 1964 r. w Trypolisie; specjalista od techniki dywersyjnej (ukryte kamery, podsłuchy, fałszowanie dokumentów); prawdopodobnie kieruje również wywiadem Al-Kaidy.

Saif al-Adel – Egipcjanin, szef ochrony osobistej bin Ladena; ur. w 1960 r.; jeden z wykonawców zamachu w Mogadiszu. Prawdopodobnie nadzoruje również wewnętrzne struktury bezpieczeństwa Al-Qaedy.

Abu Zubaydah – 30 letni Palestyńczyk (prawdziwe nazwisko Zayn al Abidin Mohammed Husayn Abu Zubaydah), jeden z oficerów bin Ladena od późnych lat 90. Obecnie przebywa w amerykańskim więzieniu.