Aktualne i przyszłe propozycje walki z terroryzmem w Unii Europejskiej

Dodane przez admin dnia 12/27/2005 w kategorii Ciekawe artykuły, Unia Europejska a terroryzm | komentarze

Wydarzenia z 11 września 2001 r. i 11 marca 2004 r., których doświadczyły Nowy York oraz Madryt, gwałtownie zmieniły to, w jaki sposób postrzega się terroryzm w UE. Implementacja postanowień dotyczących walki z tym zjawiskiem stała się unijnym priorytetem. W latach 2001 – 2004 stworzono europejskie ramy prawne zwalczania międzynarodowej przestępczości, z terroryzmem włącznie. Dziś zaliczamy do nich następujące inicjatywy: Europejski Nakaz Aresztowania, europejska lista organizacji terrorystycznych, europejska definicja terroryzmu, wspólne zespoły śledcze, Eurojust, Europol, powołanie Europejskiej Agencji ds. Współpracy Operacyjnej na Granicach Zewnętrznych – Frontex, włączenie służb specjalnych do dotychczasowej współpracy sił policyjnych, walka z praniem brudnych pieniędzy, nakaz zajmowania dowodów i zysków z przestępczości. Po „europejskim 11 września” wszystkie państwa zapowiedziały rychłą i pełną implementację wymienionych środków prawnych.

Współczesna unijna polityka walki z terroryzmem koncentruje się na trzech sprawach: usprawnieniu rozwiązań instytucjonalnych, eliminacji źródeł nielegalnego finansowania działań terrorystycznych oraz promowaniu rozwiązań globalnych w duchu efektywnego multilateralizmu. Przy podejmowaniu nowych instrumentów do walki z terroryzmem, UE kieruje się tzw. europejskim podejściem (European approach), kładącym nacisk na analizę przyczyn źródłowych (root causes) terroryzmu. Stara się likwidować je z użyciem wielopoziomowych narzędzi (cross-pillar), jak również podkreślać wagę przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, paralelnie do nasilania kampanii antyterrorystycznej.

Obecne unijne zmagania z terroryzmem opierają się na zrównoważonej rozbudowie współpracy organów policyjnych, sądowych i prokuratorsko-śledczych. Nacisk kładziony jest na horyzontalne traktowanie tematu walki z terroryzmem, z wykorzystaniem środków pochodzących ze wszystkich trzech filarów tej instytucji. Unia Europejska aktywnie działa, w ramach omawianej kwestii, na wielu forach organizacji międzynarodowych: powszechnych i regionalnych, starając się tak koordynować podejmowane tam inicjatywy, aby uniknąć dublowania się legislacji i struktur. Niezwykle ważnym elementem walki z terroryzmem są bilateralne porozumienia o zacieśnianiu współpracy ze strategicznymi oraz priorytetowymi państwami.

Odpowiedź na londyńskie zamachy z 7 i 21 z lipca 2005 r. oraz sytuacja aktualna

Terrorystyczne zamachy bombowe z 7 lipca 2005 r. na londyński system komunikacji miejskiej [1] głęboko wstrząsnęły całym starym kontynentem i spotkały się ze zdecydowaną reakcją wszystkich europejskich sojuszników. Ich następstwem było ponowne zintensyfikowanie prac nad uskutecznieniem unijnej legislacji odnoszącej się do problemu walki z terroryzmem. Przedstawione przez Brytyjczyków (przewodniczących obecnie Unii Europejskiej) rozwiązania, były już w swoim zarysie opracowane wcześniej. Najbardziej kontrowersyjne z nich nakłada na operatorów sieci telefonicznych zobowiązanie do przechowywania przez 12 miesięcy rejestrów wszystkich prywatnych rozmów telefonicznych, wysłanych wiadomości tekstowych oraz e-maili [2] (to właśnie odzyskane dane o połączeniach telefonicznych pozwoliły hiszpańskiej policji aresztować autorów krwawych zamachów z 11 marca 2004 r. w Madrycie). Władze Wielkiej Brytanii przedstawiły także kilka innych inicjatyw będących efektem nowego impulsu politycznego w walce z terroryzmem. Zaproponowano m.in.: utworzenie bazy danych na temat skradzionej broni i materiałów wybuchowych, zwiększenie i uskutecznienie współpracy narodowych służb specjalnych, wymianę informacji pomiędzy krajami UE na temat pasażerów samolotów oraz ustanowienie unijnych standardów dotyczących dowodów osobistych.

Powyższe pomysły przedłożono i omówiono w dniu 13 lipca 2005 r. na specjalnym spotkaniu ministrów spraw wewnętrznych Wspólnoty, które w całości poświęcono współpracy państw Unii Europejskiej w walce z terroryzmem. Szefowie MSW zobowiązali się wtedy, że do października uzgodnią, jakie dane dotyczące połączeń telefonicznych (zarówno z telefonów komórkowych, jak i stacjonarnych) oraz internetowych (e-maile) mogą być gromadzone. Końcowym efektem tego spotkania było przyjęcie deklaracji potępiającej londyńską tragedię. Zgodnie z tym dokumentem, do grudnia 2005 r. zostaną podjęte decyzje w sprawie europejskiego nakazu dowodowego (The European ewidence warrant) – uznawania przez inne kraje UE dowodu przestępstwa, uznanego przez jeden kraj członkowski. Ministrowie zobowiązali się także przyjąć decyzję w sprawie wymiany informacji między organami ścigania [3] .

Równo dwa tygodnie później – 21 lipca 2005 r., w Londynie doszło do czterech jednoczesnych eksplozji o niskiej sile rażenia. Celem stał się ponownie system komunikacji miejskiej [4] . Dzień później, Komisja Europejska uznała, iż czwartkowe ataki terrorystyczne w stolicy Wielkiej Brytanii były zamachami na państwa całej Europy, na demokrację i wartości, których uosobieniem jest Unia Europejska. Oświadczenie to było zbieżne z tym, co parę dni wcześniej powiedział, przemawiający w Parlamencie Europejskim, szef brytyjskiej dyplomacji Jack Straw: To jest nasza wspólna sprawa. W ubiegło tygodniowych zamachach w Londynie zginęli ludzie z całej Europy [5] . Komisja zobowiązała się wówczas do przyspieszenia wdrożenia przepisów antyterrorystycznych uzgodnionych 13 lipca, podczas nadzwyczajnego spotkania ministrów spraw wewnętrznych „dwudziestki piątki”. W swoim oświadczeniu instytucja ta zwróciła również uwagę na konieczność zapobiegania terroryzmowi. Uznając, że bardzo ważne jest aby przeciwdziałać radykalizacji młodych ludzi [6]. Miesiąc później, w ramach walki z terroryzmem na obszarze Unii Europejskiej, przeznaczono15 mln euro na projekty badawcze mające poprawić bezpieczeństwo pasażerów na dworcach.

Kontrowersyjna propozycja decyzji ramowej (projekt Wielkiej Brytanii poparty w lipcu 2005 r. przez Francję, Szwecję, Irlandię) dotyczącej nowych unijnych regulacji w sprawie przechowywania danych operatorów sieci telekomunikacyjnych, była jednym z głównych tematów nieformalnej narady ministrów spraw wewnętrznych Unii Europejskiej, która rozpoczęła się 8 września bieżącego roku w angielskim Newcastle. Projekt ten, zdaniem władz brytyjskich, przyczyniłby się znacząco do skuteczniejszej walki z terroryzmem, zorganizowaną przestępczością, handlem narkotykami i ludźmi oraz nielegalną imigracją. W opinii Charlesa Clarke’a, ministra spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii, dane telekomunikacyjne są kluczowe dla służb zwalczających terroryzm i zorganizowaną przestępczość – mogą stanowić – tak jak w przypadku śledztwa po próbach zamachów w Londynie 21 lipca i ataków Madrycie w marcu 2004 roku – „nić Ariadny”, która prowadzi policję na trop poszukiwanych .[7] Brytyjskie propozycje budzą kontrowersje w związku z wysokimi kosztami ich wprowadzenia i obawami o prawo do prywatności. Jednym z tematów nieformalnej dyskusji ministrów spraw wewnętrznych w Newcastle, była ewentualna możliwość poprawienia (‘przyjrzenie się’) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka wobec konieczności zaostrzenia walki z terroryzmem .[8] Zdaniem władz brytyjskich, celem tej propozycji nie jest pisanie nowej konwencji, a właściwa dla obecnych realiów interpretacja i wykonywanie tego fundamentalnego aktu przez sądy tak, by nie osłabiała ona rządów w walce z terroryzmem [9].

Tuż po obchodach czwartej rocznicy ataku na bliźniacze wieże WTC, Rada Unii Europejskiej przyjęła w dniu 20 września 2005 r. trzecią dyrektywę w sprawie walki z finansowaniem terroryzmu – Directive on money laundering and terrorist financing[10] (propozycja Komisji Europejskiej, rekomendowana przez grupę zadaniową ds. prania brudnych pieniędzy państw G-8), która zobowiązuje państwa członkowskie do wydania zakazu prowadzenia anonimowych rachunków przez instytucje finansowe (banki, firmy) oraz do zaostrzenia środków przeciwdziałających finansowaniu terroryzmu i praniu brudnych pieniędzy. Akt ten dotyczy m.in. firm zajmujących się powiernictwem finansowym, księgowością, doradztwem podatkowym. Obejmuje takie transakcje, jak np. operacje sprzedaży opiewające na sumy powyżej 15 tys. euro. Dyrektywa nakłada na kraje UE obowiązek utworzenia jednostek, które miałyby gromadzić i analizować dane dotyczące prania brudnych pieniędzy czy finansowania grup terrorystycznych. Przyjęty akt ma być wprowadzony do wewnętrznych porządków prawnych krajów członkowskie do 2007 r.

Z końcem września bieżącego roku, Komisja Europejska zaproponowała wprowadzenie przez media kodeksu etycznego, który pomógłby im się bronić przed propagandą terrorystów. Nie chcemy ograniczać wolności słowa. Chodzi nam o treści nawołujące do ataków, zamachów terrorystycznych lub promujące je[11] – podkreślił Franco Frattini, komisarz UE ds. sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa.

W dniu 27 września 2005 r., Parlament Europejski ostatecznie odrzucił propozycję decyzji ramowej rządów państw UE w sprawie przechowywania dla celów walki z terroryzmem informacji o rozmowach telefonicznych i e-mailach (Retention of Telecommunications Traffic Data). Eurodeputowani zamierzają skoncentrować się na kontrpropozycji Komisji Europejskiej, którą przyjęto wcześniej w postaci projektu dyrektywy. Ta propozycja zdaniem komisarzy bierze pod uwagę zarówno prawo do ochrony danych, jak i prawo do prywatnego życia użytkowników, uwzględniając jednocześnie interesy operatorów telekomunikacyjnych – (refundowanie sieciom telekomunikacyjnym kosztów, poniesionych w związku z koniecznością przechowywania danych). Przechowywane mają być jedynie najważniejsze dane dotyczące rozmów telefonicznych (przez rok) i przesyłanych e-maili (przez pół roku), a w tym: numery telefonów, daty i godziny połączeń, czas przesłania e-maila, a nie informacje dotyczące ich treści. Najbardziej kontrowersyjna różnica w obu projektach, polega na procedurze. W przypadku decyzji ramowej, z procesu decyzyjnego wykluczony byłby Parlament Europejski[12] . Powyższa propozycja została zaakceptowana przez Radę UE ds. sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w październiku 2005 roku.

Zagrożenie terrorystyczne powstałe po atakach na europejskie stolice wywołało w UE efekt jednoczący. Państwa członkowskie na nowo przeanalizowały priorytety unijnej polityki zagranicznej oraz dały impuls do przeorientowania kwestii bezpieczeństwa jako ważnego elementu dalszej integracji.

Zarys obecnej aktywności Prezydencji Brytyjskiej

Przedstawiciele Prezydencji Brytyjskiej kontynuują wdrażanie unijnego Planu Działania w sprawie Zwalczania Terroryzmu. Wzmocnieniu ulega współpraca szefów policji i wywiadów (w budowie znajduje się system szybkiej i dokładnej wymiany informacji z poszanowaniem prawa do ochrony danych i prywatności). Wielka Brytania zmierza do tego, by od początku 2006 r. w konsulatach krajów Wspólnoty zaczął działać unijny system informacji wizowej, i aby w 2007 r. uruchomiono drugą generację Systemu Informacyjnego Schengen (SIS II), obejmującego nowe kraje członkowskie UE. Zapowiedziano dalsze prace nad systemem zapobiegania finansowaniu terroryzmu, z uwzględnieniem najnowszych trendów wykorzystywanych przez grupy terrorystyczne (np. zasilanie terroryzmu z prowadzenia działalności kryminalnej, przemytu gotówki). Do kooperacji na tym polu wykorzystane będą, służby graniczne, jednostki wywiadu finansowego, Europol oraz sektor prywatny. Brytyjczycy zamierzają wciąż promować klauzule antyterrorystyczne w porozumieniu z krajami trzecimi oraz poszukiwać relacji między walką z terroryzmem a EPBiO i polityką w sferze nierozprzestrzeniana broni BMR. Ponadto możemy spodziewać się rozwoju efektywnego multilateralizmu, w wyniku zacieśniania dialogu ze Stanami Zjednoczonymi i innymi strategicznymi oraz priorytetowymi partnerami (np. państwami muzułmańskimi regionu śródziemnomorskiego – Euromed). Współpraca obejmuje takie obszary, jak np. wzajemna pomoc prawna czy kontrola międzynarodowego transportu. Kontynuowany będzie nadal rozwój zdolności reagowania na ataki terrorystyczne, z użyciem broni biologicznej i chemicznej (np. wspólne ćwiczenia i kontakty narodowych ekspertów, ujednolicanie standardów sprzętu i szczepionek używanych przez personel ratowniczy). Rząd brytyjski zapowiedział również próbę stworzenia kompromisu z rządami państw członkowskich, jak i Komisją oraz Parlamentem, w sprawie kontrowersyjnych przepisów o archiwizowaniu danych telekomunikacyjnych (Retention of Telecommunications Traffic Data).

Determinanty unijnej walki z terroryzmem w perspektywie średnioterminowej

Trudno jest w pełni przewidzieć jak będzie wyglądała aktywność Unii Europejskiej na polu walki z terroryzmem, ale z pewnością będzie ona kształtowana przez niżej wymienione czynniki:
– postępy przy wdrażaniu Programu Haskiego (Hague Programme), a co a tym idzie przygotowanego przez Komisję Planu Działania w sprawie Zwalczania Terroryzmu (EU Action Plan on combating terrorism)[13] , który konkretyzuje priorytety przedstawione w Programie[14] ;
– wejście w życie Traktatu Konstytucyjnego Unii[15] (proces zawieszony ze względy na fiasko referendum mającego przyjąć ten akt we Francji i Holandii) i wynikające z tego konsekwencje (m.in. ewolucja trybu prac legislacyjnych i procesu decyzyjnego[16] ) dla filarowych elementów walki z terroryzmem;
– zaangażowanie nowych członków Komisji Europejskiej (której przewodniczy obecnie J. M. Barroso) w problematykę zwalczania terroryzmu [17] .

1) Program Haski (PH, Tampere II) – został przyjęty przez szefów państw i rządów na spotkaniu Rady Europejskiej w dniach 4 – 5 października 2004 r. w Brukseli[18] . PH to kompleksowy, polityczny plan działania na rzecz dalszej budowy i wzmacniania obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii Europejskiej na lata 2005 – 2009[19] . Celem planu jest m.in. zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w UE i na jej granicach, gwarantowanie praw i swobód obywateli Unii, jak również zbliżenie systemów prawnych krajów członkowskich. Program zakłada w ciągu kilku najbliższych lat osiągnięcie znaczącego postępu w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE. Nastąpić ma to dzięki zróżnicowanym i symetrycznym działaniom w poszczególnych dziesięciu obszarach polityki Wspólnoty, w tym w dziedzinie przeciwdziałania i zwalczania terroryzmu (II część PH pt. Wzmacnianie bezpieczeństwa).

Jednym z najważniejszych elementów Programu jest zasada dostępności do informacji (principle of availability), którymi dysponują organa ścigania. Zgodnie z nią, o wiele łatwiejsze stanie się uzyskanie informacji natury operacyjnej. Zasada powinna być stosowna we wzajemnych stosunkach do 1 stycznia 2008 roku. Rada Europejska uznała w PH, że kraje członkowskie powinny traktować walkę z terroryzmem również jako zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii jako całości. Cel ten jest możliwy do osiągnięcia, jeśli państwa Wspólnoty będą wykorzystywały swoje służby wywiadowcze i bezpieczeństwa na dwóch poziomach. Pierwszy z nich to odpieranie zagrożenia dla bezpieczeństwa swojego kraju. Drugi stopień dotyczy ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego pozostałych krajów członkowskich. W obu przypadkach, kluczowym elementem do osiągnięcia celu, staje się wysoki poziom wymiany informacji pomiędzy właściwymi służbami (przy zachowaniu szczególnych warunków np. ochrona źródeł i metod gromadzenia danych, oraz zapewnienie trwałej poufności informacji po ich wymianie). W Tampere II Rada Europejska zaleciła krajom członkowskim, aby kontynuowały implementację postanowień dwóch niezwykle istotnych dokumentów, tj. Deklaracji w sprawie zwalczania terroryzmu z 25 marca 2004 r. oraz Planu Działania UE, z większym wykorzystaniem Europol-u i Eurojust. Odpowiedzialnym za wspieranie postępów na tym polu, uczyniono Europejskiego Koordynatora ds. Antyterroryzmu. Kolejnym postanowieniem PH, odnoszącym się do terroryzmu, jest rozwój środków służących zwalczaniu finansowania tego zjawiska. Nowopowstała spójna strategia, powinna zaproponować sposoby intensyfikujące efektywność istniejących już narzędzi na tym polu (działania koordynacyjne powinny uwzględniać podejście Wysokiego Przedstawiciela UE ds. WPZiB). W Programie Haskim wzywa się Komisję do przygotowania szczegółowych aktów prawnych, dotyczących zwiększenia bezpieczeństwa składowania i transportu materiałów wybuchowych, jak również odtwarzania danych o pochodzeniu prekursorów chemicznych oraz przemysłowych. Tampere II zakłada również intensyfikację zewnętrznego wymiaru walki z terroryzmem. W tym celu Rada ustanowi, wspólnie z Europol-em, Frontex-em, sieć krajowych exportów ds. zapobiegania i zwalczania terroryzmu. Ich zadaniem będzie odpowiadanie na wnioski państw trzecich o pomoc techniczną w szkoleniach i kursach realizowanych dla organów krajowych. Zdaniem szefów państw i rządów Unii, należy zwiększyć finansowanie projektów mających wpływ na wzmocnienie zdolności państw trzecich w walce z terroryzmem oraz sporządzić ekspertyzy dotyczące skuteczności wdrażania takich projektów. Od dnia 1 stycznia 2005 r. SitCen (Europejskie Centrum Sytuacyjne), we współpracy z Europol-em i służbami wywiadu krajów członkowskich, przedstawiać będzie analizę zagrożenia terrorystycznego w UE.

Walka z terroryzmem stanowi w Programie Haskim jedno z kluczowych zagadnień. Celem tego kompleksowego dokumentu jest konsekwentne wykorzystanie wszystkich instrumentów jakimi dysponuje Unia Europejska, aby problem bezpieczeństwa poszczególnych państw i Wspólnoty jako całości, został w pełni rozwiązany.

2) Traktat Konstytucyjny (TK) – jest rezultatem Konferencji Międzyrządowej[20] , zakończonej spotkaniem szefów państw i rządów 25 państw Unii w Brukseli w dniach 17 – 18 czerwca 2004 roku. Oficjalne podpisanie nowego Traktatu przez reprezentantów krajów poszerzonej UE, odbyło się 29 października 2004 r. w Rzymie. TK (jeśli wejdzie w życie w nie zmienionej postaci), połączy wszystkie dotychczas obowiązujące Traktaty, zniesie wewnętrzny podział Unii Europejskiej na filary i nada jej osobowość prawną. Wzmocnieniu ulegnie rola Komisji – (inicjatywa ustawodawcza), parlamentów narodowych – (inicjatywa ustawodawcza – kworum 7 państw) oraz ranga Rady Europejskiej – (uzyska status instytucji, otrzyma kompetencje ustawodawcze). Z kolei Radę UE zastąpi Rada Ministrów. Niezwykle ważną zmianą w kwestii zdynamizowania walki z terroryzmem, jest objęcie wielu elementów dotychczasowego III filaru zasadą decydowania kwalifikowaną większością głosów. Wejście w życie kolejnego Traktatu będzie skutkować m.in. utworzeniem nowego organu – Komitetu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) art. III-261 TK – odpowiedzialnego za przygotowanie i koordynację działań operacyjnych, prowadzonych przez poszczególne organy odpowiadające za przestrzeganie prawa i bezpieczeństwo wewnętrzne w krajach członkowskich Unii. Krok ten „powinien” zagwarantować, iż wyznaczone przez Radę Ministrów – (w oparciu o analizy Europolu, SitCen, Frontex) strategiczne priorytety będą urzeczywistniane[21] . W nowo przyjętym Traktacie znajdą się regulacje dotyczące WPZiB, a w tym ESDP, którą przemianowano na Wspólną Politykę Bezpieczeństwa i Obrony – (WPBiO). Politykę tą będzie realizował nowo utworzony urząd Ministra Spraw Zagranicznych UE[22] wraz z krajami członkowskimi. Traktat Konstytucyjny wprowadza ważne zmiany w sferze prawno-organizacyjnej, dzieląc akty prawne na ustawodawcze (ustawy i ustawy ramowe) oraz nieustawodawcze – (non-legislative acts: europejskie rozporządzenia, europejskie decyzje, zalecenia i opinie). Zgodnie z nowym zasadami, działania Eurojust-u i Europol-u muszą być tożsame z postanowieniami Kart Praw Podstawowych TK, oraz podlegają jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości. Kolejną istotną zmianą z punktu widzenia przyszłej walki z terroryzmem w UE, jest zastąpienie konwencji o Europol-u[23] ustawą europejską, która określi strukturę, funkcjonowanie oraz zakres aktywności tej instytucji[24] .

Głównym założeniem, które przyświecało tworzeniu Traktatu Konstytucyjnego, było uproszczenie struktur Wspólnoty oraz uskutecznienie unijnej aktywności. Nowy Traktat jeśli wejdzie w życie, wprowadzi bez wątpienia istotne zmiany do ram kooperacji krajów członkowskich w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego. Z kolei, zawarte w TK postanowienia dotyczące terroryzmu, są konsekwentnie realizowaną kontynuacją wcześniejszych aktów i powinny trwale zdynamizować unijną walkę z tym zjawiskiem.

Wysiłki Unii Europejskiej uwzględniają fakt, że terroryzm stanowi stały element zagrożenia, a w walce z nim nie ma żadnych prostych rozwiązań. Aby skutecznie ograniczyć zagrożenie terroryzmem na obszarze zjednoczonej w różnorodności[25] Wspólnoty, potrzebne są konsekwentne, czytelne i długofalowe działania, permanentna determinacja oraz międzynarodowa solidarność. Unia wyciągnęła właściwe wnioski z madryckiej i londyńskiej tragedii. Instytucja ta posiada już odpowiednie narzędzia i struktury do walki z terroryzmem. Mnożenie kolejnych gremiów doprowadzi w praktyce do osłabienia skuteczności realizowanych celów. Obecne działania powinny skoncentrować się na skoordynowaniu i lepszym wykorzystaniu istniejących już środków, oraz na zdopingowaniu państw członkowskich do szybszej wewnętrznej implementacji antyterrorystycznego ustawodawstwa.

Mgr Damian Szlachter jest absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmuje się problemem odpowiedzi Unii Europejskiej względem terroryzmu. Tekst jest poszerzoną wersją referatu, który wygłosił autor podczas sympozjum naukowego pt. Walka z terroryzmem w Polsce i na świecie w dobie ewaluacji potencjalnych zagrożeń, które odbyło się 24 listopada 2005 roku w Toruniu.

_______________
Przypisy:
1. W następstwie ataków terrorystycznych na londyńskie metro i autobusy komunikacji miejskiej (4 bomby) śmierć poniosło 56 osób, w tym 3 Polki, rannych zostało 800 osób. Do zamachu przyznali się (w dniu 01.09.2005 r.) fundamentaliści islamscy powiązani z Al-Kaidą.
2. Minister spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii Charles Clarke wyjaśnił w wywiadzie dla BBC, że nie chodzi o treść rozmów, ale o fakt, że taka rozmowa się odbyła. Informacje te mogą być bardzo przydatne w pracy wywiadu. Danymi tymi mogłyby się również dzielić policje państw UE. Za : http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/raporty.pl?rap=15&dep=69086&lista=3, 20 września 2005 r. Sam pomysł nie jest nowy. W UE od kilku miesięcy trwają rozmowy w tej sprawie. Jak dotąd nie przyniosły one rezultatu, gdyż niektóre państwa i organizacje międzynarodowe uznały, iż byłoby to zbyt duże ograniczenie swobód obywatelskich. Ważnym argumentem dla przeciwników powyższej inicjatywy są duże koszty, które ponieśliby operatorzy telefonów komórkowych i dostawcy Internetu .
3. Za: http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&ID=69390, 20 września 2005 r.
4. Drugi z lipcowych zamachów terrorystycznych w stolicy Wielkiej Brytanii był o wiele mniej destrukcyjny i tragiczny w skutkach. W małych eksplozjach w 3 stacjach metra oraz autobusie miejskim, ranna została jedna osoba.
5. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&dzien=0&ID=69129, 20 września 2005 r.
6. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&ID=69390, 20 września 2005 r. We wrześniu 2005 r. Franco Frattini, komisarz UE ds. sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, oświadczył: Zauważyliśmy, że zwiększa się liczba młodych ludzi, którzy włączają się w ataki terrorystyczne. Często są urodzeni i wychowani w kraju, w którym dokonują zamachu. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&dzien=0&ID=71285, 23 września 2005 r.
7. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/raporty.pl?rap=15&dep=70797&lista=1, 19 września 2005 r.
8. Zdaniem obecnego na spotkaniu w Newcastle polskiego szefa MSWiA Ryszarda Kalisza. Te sprawy trzeba zrównoważyć w bardzo odpowiedzialny sposób. Walka z zagrożeniem terrorystycznym nie może spowodować ograniczenia praw człowieka. Jednakże wobec osób podejrzewanych o działalność terrorystyczną czy wspomaganie terroryzmu, państwa członkowskie UE muszą być bardzo kategoryczne. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/raporty.pl?rap=15&dep=70828&lista=0, 19 września 2005 r.
9. Np. rozwiązanie problemu z art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka zakazującego deportacji kogokolwiek do krajów stosujących tortury. Sędziowie muszą zrozumieć, że mieszkańcy Europy nie będą dłużej akceptować sytuacji, w której działania przeciwko osobom stanowiącym poważne zagrożenie dla powszechnego bezpieczeństwa nie mogą być podejmowane z powodu regulacji dotyczących praw człowieka – ocenił brytyjski minister spraw wewnętrznych Charles Clarke. http://dziennik.pap.com.pl/index.html?dzial=ZAG&poddzial=TER&id_depeszy=17259827, 20 września 2005 r.
10. Zobacz tekst trzeciej dyrektywy UE w sprawie walki z finansowaniem terroryzmu w : http://europa.eu.int/rapid/pressReleasesAction.do?reference=PRES/05/240&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en .
11. http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&dzien=0&ID=71285, 24 września 2005 r.
12. Za: http://euro.pap.com.pl/cgi-bin/europap.pl?grupa=1&dzien=0&ID=71285, 29 września 2005 r.
13. W trakcie posiedzeń w dniach 17-18 czerwcu 2004 r. Rada Europejska przyjęła nowy Plan Działania w sprawie Zwalczania Terroryzmu, który precyzuje zadania do wykonania opierając się na celach sformułowanych w marcowej Deklaracji w sprawie Zwalczania Terroryzmu. Dokument zawiera 7 celów strategicznych i jest regularnie aktualizowany.
14. Chodzi przede wszystkim o to, z jaką determinacją podejdą kolejne Prezydencje Unii do problematyki poruszanej przez Program Haski.
15. Tekst traktatu zob. w: Treaty establishing a Constitution for Europe, Dz. U. WE nr C 310, 16.12.2004, tom. 47.
16. na ten temat zob. w: T. Owczarski, Traktat Konstytucyjny UE – nowy wymiar współpracy w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, (w:) pod red. F. Jasiński, K. Smoter, Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, UKIE, Warszawa 2005 r., s. 442-455.
17. Za : P. Rakowski, F. Jasiński, Walka z przestępczością zorganizowana i terroryzmem, (w:) pod red. F. Jasiński, K. Smoter, Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, UKIE, Warszawa 2005 r., s. 279-280.
18. Program Haski znajduje się w znaczniku I konkluzji Prezydencji – dok 14292/04 CONCL 3, lub w: http://europa.eu.int/comm/justice_home/doc_centre/doc/hague_programme_en.pdf ; Zob. również: http://europa.eu.int/comm/justice_home/news/information_dossiers/the_hague_priorities/index_en.htm .
19. Pierwszym tego typu wieloletnim dokumentem programowym UE, była 5 – letnia Agenda z Tampere (1999 r.). W ocenie znawców tematu, Plan ten pozostawił wielki niedosyt w kwestii współpracy krajów członkowskich w wymiarze sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (WSiSW).
20. Traktat Konstytucyjny dla Europy przygotował Konwent Europejski (powołany na spotkaniu Rady Europejskiej w Laeken w grudniu 2001 r.), pracujący w okresie od 28 lutego 2002 do 10 lipca 2003 roku. Następnym, było poddanie dokumentu pod obrady Konferencji Międzyrządowej, rozpoczętej 4.10.2003 roku.
21. Kwestię powstania KBW poruszono również w Programie Haskim, który zostanie odpowiednio zaktualizowany po wejściu w życie TK.
22. Minister Spraw Zagranicznych Unii występuje w podwójnej roli (double hat). Łączy dotychczasowe stanowiska Wysokiego przedstawiciela ds. WPZiB i Komisarza ds. Stosunków Zewnętrznych. Za: R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2005 r., s. 137.
23. Por. P. Rakowski, Perspektywy rozwoju współpracy policyjnej, Materiały Centrum Europejskiego – Natolin z seminarium pt. Program Haski – implikacje i wyzwania dla Polski, Warszawa 2005 r., s. 30-31.
24. Za: T. Owczarski, Traktat Konstytucyjny UE – nowy wymiar współpracy w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, (w:) pod red. F. Jasiński, K. Smoter, Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Unii Europejskiej, UKIE, Warszawa 2005 r., s. 442-455; R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2005 r., s. 134–144.
25. Jest to motto Unii Europejskiej, które pojawiło się w 2000 r., zaś po raz pierwszy użyto go oficjalnie w Traktacie ustanawiającym Konstytucję dla Europy – (art. I-8).

Comments are closed.